ທັມມະ

ຄາວມໝາຍຂອງຄຳວ່າ "ວັດ" 

     ຄຳວ່າວັດ  ໝາຍເຖິງ  ສະຖານທີ່ສຳຄັນ ໃນທາງພຸທທະສາສໜາ ເປັນທີ່ອາໄສຂອງ 
ພຣະສົງສຳມະເນນ ໃຊ້ເປັນສະຖານທີ່ຝຶກຝົນຕົນເອງ , ເຜີຍແຜ່ສິນທຳ ແລະ ເຜີຍແຜ່ສິ່ງທີ່ດີງາມໃຫ້ແກ່ພຸທທະສາສໜາ  ພຸທທະສາສນິກະຊົນ  ຫລື  ພຸທທະບໍລິສັດທັງຫລາຍຜູ້ທີ່ມາ
    ທຳບຸນ, ໃຫ້ທານ, ຮັກສາສິນຜູ້ທີ່ມາອົບຮົມຝຶກຈິດພາວະນາ  ໃຊ້ເປັນສະຖານທີ່ລວມນ້ຳ
ໃຈຂອງຄົນລາວທົ່ວປະເທດ  ໄດ້ມາທຳບຸນກັນໃນວັນສຳຄັນທາງພຸທທະສາສໜາ.    ວັດ
ຈຶ່ງມີຄຸນຄ່າ ເປັນຂອງຄູ່ກັນມາກັບພຸທທະສາສໜານັບເປັນເວລາ  âå00 ກວ່າປີມາແລ້ວ
ວັດນັບໄດ້ວ່າເປັນສະຖານທີ່ສາທາລະນະປະໂຫຍດສຳລັບທຸກຊົນຊັ້ນ,  ທຸກເພດ, ທຸກໄວ
ຜູ້ມີຄວາມປະສົງຕ້ອງການທຳບຸນໃຫ້ທານ, ສ້າງກຸສົນຕ່າງໆກໍ່ຈະຕ້ອງນຶກເຖິງວັດ ເຊັ່ນ
ການໄປທຳບຸນໃນວັນພຣະ, ວັນເກີດ, ວັນຕາຍ,  ບວດລູກບວດຫລານ ຫລື ເປັນສະຖານ
ທີ່ປະຕິບັດທັມ  ຂອງອຸປາສົກ, ອຸປາສິກາ,  ທອດກະຖິນ, ຜ້າປ່າສາມັກຄີ, ງານບຸນປີໃໝ່
ແລະ ອື່ນໆ ໄດ້ປະຕິບັດ ສືບທອດກັນມາ ໃນສະໄໝອະດິດຈົນຮອດປະຈຸບັນ.“ ວັດ ”ເປັນ
ເຮືອນຫລັງທີສອງ ຂອງພຸທທະບໍລິສັດທັງຫລາຍ ເປັນທີ່ພັກກາຍ, ສະຫງົບໃຈ ຊ່ວຍຜ່ອນ
ຄາຍຄວາມທຸກໄດ້ບໍ່ຫລາຍກໍ່ໜ້ອຍ ຕາມກຳລັງສະຕິປັນຍາ ຂອງຜູ້ທີ່ເຂົ້າມາປະຕິບັດທັມ
 ເພື່ອຂັບໄລ່ ກິເລດ ຕັນຫາ ໃຫ້ບັນເທົາເບົາບາງລົງ.
    ພຣພຸທທະສາສໜາ ຫລື ສາສໜາພຸດ ເປັນສາສໜາຂອງຜູ້ຮູ້ ຮູ້ຕືນ ຜູ້ເບີກບານ ດ້ວຍ
ພຣະປັນຍາອັນສ່ອງໃສທີ່ມຸ່ງເນັ້ນເພື່ອການພົ້ນໄປຈາກຄວາມທຸກ ແລະ ສອນໃຫ້ຮູ້ຈັກກັບ
ຄວາມທຸກ  ແລະ ວິທີການທີ່ຈະ ຫລຸດພົ້ນຈາກຄວາມທຸກ ທັງປວງ ຫລື ເອີ້ນວ່າ  ອະວິຊາ
(ຄວາມບໍ່ຮູ້ຄວາມຈິງໃນທັມມະຊາດ ) ອັນເປັນເຫດໃຫ້ເກີດຄວາມທຸກທັງປວງຄື ໂລພະ
(ຄວາມໂລບ), ໂທສະ ( ຄວາມໂກດ ),  ແລະ  ໂມຫະ ( ຄວາມຫລົງ ) ເນັ້ນການເຮັດ
ຄວາມເຂົ້າໃຈ ແລະ ປະຕິບັດດ້ວຍປັນຍາ  ແລະ  ພິສູດໃຫ້ຮູ້ເຖິງຄວາມຈິງ.  ເຫັນເຫດຜົນ
ວ່າສິ່ງນີ້ມີ,  ສິ່ງນັ້ນຈິ່ງຄ່ອຍມີ ແລະ ຄວາມເປັນໄປຕາມທັມມະຊາດ ແລະ ສັດໂລກທີ່ເປັນ
ໄປຕາມກົດແຫ່ງກັມ   ດ້ວຍຄວາມບໍ່ປະໝາດໃນຊີວິດ  ໃຫ້ ມີຄວາມສຸກໃນຊາດນີ້   ແລະ
ຊາດຕໍ່ໆໄປດ້ວຍການສະສົມບຸນບາຣະມີຕະຫລອດເຖິງຜູ້ປາດຖະໜາໃນພຣະນິບພານ.ບວດ ຫລື ບັນພະຊາ ໝາຍເຖິງການຖືເພດເປັນນັກບວດ (ເພດພຣົມມຈັນ) ເຊັ່ນ:
 ເປັນພິກຂຸ ເປັນສຳມະເນນ ເປັນລືລີ.
ບວດ ຫລື ບັນພະຊາ ແປວ່າງົດເວັ້ນຈາກ ການທຳຊົ່ວ ທັງປວງດ້ວຍການສະນະທາງໂລ
ກີ ເພື່ອໄປຖືເພດເປັນນັກບວດ ເພື່ອຄວາມຫລຸດພົ້ນຈາກກອງທຸກທັງປວງ. ການຍວດ ຄື
ການຍົກຖານະຈາກຜູ້ນັບຖືພຣະຣັດຕະນະໄຕຣ ຂຶ້ນມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງພຣະຣັດຕະນະ
ຊຶ່ງເປັນຫົນທາງພຣະພິບພານ.
       ການບວດເປັນສິ່ງທີ່ເຮັດໄດ້ຍາກ ກວ່າຈະມີການບວດຕ້ອງມີພ້ອມດ້ວຍອົງປະກອບຫລາຍຢ່າງ ຜູ້ບວດຈະຕ້ອງເປັນສັມມາຖິດທິ, ຜູ້ບວດຈະຕ້ອງເກີດເປັນມະນຸດທີ່ບໍ່ພິການ ຫລື ເປັນພະຍາດຕິດແປດທີ່ຮ້າຍແຮງ,  ບໍ່ເຄີຍຖືກໂທດມາກ່ອນ  ແລະ  ບໍ່ເຖົ້າເກີນ
ໄປ ການບວດນັ້ນມີອະນິສົງຫລາຍ ບຸກຄົນໃດໄດ້ບວດຕົນເອງ ໃນພຸທທະສາສໜາ ດ້ວຍ
ສັດທາເຫລື່ອມໃສຈະໄດ້ອະນິສົງ 64 ກັບ, ບິດາມານດາຈະໄດ້ອະນິສົງ 32 ກັບ, ບຸກຄົນ ໃດໄດ້ບວດລູກຂອງຕົນ ຫລື ລູກຂອງຜູ້ອື່ນກໍ່ດີ ກໍ່ຈະບໍ່ໄດ້ໄປສູ່ອະບາຍພູມ.
ການຖືສິນ ໝາຍເຖິງການສັງລວມຕົນດ້ວຍກາຍ, ວາຈາ ແລະ ຈິດໃຈ ເຊັ່ນ: ກາຍ
ຈະຕ້ອງສຸພາບອ່ອນນ້ອມ, ການເວົ້າຈາຈະຕ້ອງບໍ່ຫຍາບຄາຍ, ຈິດໃຈຈະຕ້ອງປະພຶດປະ
ຕິບັດໃນທາງທີ່ດີ, ຖືກຕ້ອງ  ແລະ  ເໝາະສົມ ຫລື ເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງ  ຄືການຖືຕົວໃຫ້ເປັນ
ປົກກະຕິ,  ເພາະຖ້າຄົນເຮົາຜິດປົກກະຕິກໍ່ຖືວ່າບໍ່ມີສິນ  ເຊັ່ນວ່າ  ປົກກະຕິຂອງຄົນຕ້ອງບໍ່
ບຽດບຽນກັນ,  ບໍ່ຂ້າກັນເຫລົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ,  ເຊິ່ງແຕກຕ່າງຈາກຄວາມເປັນປົກກະຕິຂອງ
ສັດທີ່ມີແຕ່ຄວາມໂຫດຮ້າຍປ່າເຖື່ອນ.